België staat bekend voor haar rijke biercultuur. Dat heeft te maken met de diversiteit in bierensoorten die bestaat uit vier categorieën: bieren met hoge, lage, spontane en gemengde gisting.
Enkele familie- en personeelsleden van brouwerij Debeerst uit Veurne poseren voor de foto, ca. 1900 - 1925, Collectie Stadsarchief Veurne.
Dat levert een brede variatie aan bieren op die een internationaal gezelschap aan bierliefhebbers vandaag de dag inspireert. Bier speelde eeuwenlang een rol in het dagelijks leven en nam een belangrijke plaats in bij lokale gemeenschappen in Vlaanderen en België. Bovendien is het roerend, onroerend en immaterieel erfgoed rond de productie, distributie en consumptie van bier rijk.
Deze hedendaagse waardering voor het bier alsook de identificatie van regio’s met het product is echter geen evidente uitkomst van de geschiedenis. Die start in de negentiende eeuw met een traditioneel en artisanaal product waarvan de makers maar traag nieuwe technieken en inzichten toelaten. Dit proces versnelt tussen de twee wereldoorlogen en zorgt voor een verrijking en vernieuwing van het bieraanbod. De biersector is een bloeiende business en mensen drinken het veel.
Na WOII wordt het bierlandschap grondig hertekend: heel wat brouwerijen verdwijnen of gaan op in grote holdings. Aan het einde van de 20ste eeuw ontstaat een tegenbeweging, die zorgt voor een herwaardering van het biererfgoed met het rijke brouw- en bierlandschap van vandaag als resultaat.
Dit themaverhaal is gebaseerd op het boek Vlaams-Brabant drinkt. Bier- en jenevercultuur sinds 1800 van Annelies Tollet.
Door Annelies Tollet, 2019
In 1851 publiceert de Franse ingenieur Georges Lacambre zijn toonaangevend handboek Traité complet de la fabrication des bières et de la distillation des grains. Het groeit in de negentiende eeuw uit tot een internationaal standaardwerk voor brouwers en stokers.
In de negentiende eeuw komt de burgerlijke cultuur tot volle bloei. Centraal in de levenswijze van de burgerij staat het geloof in de vooruitgang en de maakbaarheid van het eigen geluk.
In het laatste kwart van de negentiende eeuw tot aan de Eerste Wereldoorlog beleeft België een grote bloeiperiode van bierproductie en –consumptie. In de periode van 1880 tot 1940 breekt de industrialisering definitief door en verandert het brouwlandschap fundamenteel.
De productie, distributie en consumptie van de Belgische bieren verandert fundamenteel na de Tweede Wereldoorlog. Dat gebeurt in drie versnellingen.
Al vanaf de jaren 1950 zijn er brouwers die ‘oude’ traditionele bieren waarderen. Het is een periode van moderniseringen en vooruitgangsdenken. De vertrouwde wereld is aan het verdwijnen en dat boezemt heel wat mensen angst in.
