De 'Ostendaise'. Historiek van de Belgische oesterkweek en –consumptie

Napoleon, Marie-Antoinette, Shakespeare en Charles Dickens zijn maar enkele van de beroemdheden met een voorliefde voor oesters, ook wel eens omschreven als de ‘truffels van de zee’. Oesters kennen een lange en rijke traditie, vooral in de feestkeuken. Omdat de wilde oesterbanken aan de Vlaamse kust weggevist werden door Engelse vissers, werden de oesters vooral ingevoerd. Ladingen Franse, Engelse en met name Zeeuwse oesters vonden gemakkelijk hun weg naar onze keuken.

Oester- en kreeftwinkel van Pierre Devriendt, voor 1914, Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ).

Tot de befaamde ‘Ostendaises’, ook wel ‘Royales d’Ostende’ genoemd, verschenen. De historiek van deze beroemde Belgische delicatesse kende haar begin toen de gebroeders Jan en Pieter De Loose in 1765 het allereerste vaderlandse oesterpark oprichtten in Oostende.

Dit verhaal is een herwerkte versie van de artikels ‘Historiek van de Belgische oesterkweek: de op- en ondergang van de legendarische ‘Ostendaise’’ van Ruth Pirlet (VLIZ) en ‘Rauw of met ‘sap van limoenen’. Een kleine culinaire geschiedenis van oesters sinds de zeventiende eeuw’ van Sarah Luyten en Yves Segers (CAG). Beide komen uit de publicatie ‘Oesterpassie’ die het NAVIGO ter gelegenheid van hun gelijknamige expo uitbracht.

Door Sarah Luyten, Ruth Pirlet en Yves Segers, 2015

 

Schelpenpassie

De consumptie van oesters kent in onze streken een zeer lange geschiedenis. Oesters waren een geliefde maaltijd die in het bereik lag van velen. De schelpen werden in grote aantallen ingevoerd vanuit Frankrijk, Engeland en Zeeland.

De opkomst van een royale delicatesse

De beginjaren van de Oostendse oesterkweek waren allerminst gemakkelijk. In een door oorlog en economische crisis getekende periode was de concurrentie van de andere landen moordend.

De Belle Epoque van de ‘Ostendaise’

De zogenaamde ‘Ostendaises’ of ‘Royales d’Ostende’ waren tijdens de Belle Epoque-periode vaste kost aan de feesttafels van de Europese beau monde en konden naar verluidt zelfs de Russische tsaren bekoren.

De ‘Ostendaises’ in troebele wateren

De oesterkwekerijen aan de kust werden tijdens de Eerste Wereldoorlog grotendeels van de kaart geveegd. Bedrijven die bij uitzondering toch gespaard bleven van complete vernieling werden dan weer geconfronteerd met een volledig ontwrichte internationale handel.

Een culinaire schets van de zeventiende eeuw tot nu

Oesters eten is zoals de zee inslikken. De smaak van de oester hangt samen met het water waarin hij groeit. Hoe hoger het zoutgehalte van het water, des te hartiger de smaak.

Oesters eten in de maanden met een ‘R’

De oester kreeg vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw langzaam maar zeker een vaste plaats in de meer populaire kookboeken. Ze vermeldden daarbij de periode wanneer de delicatesse het best kon gegeten worden.

Terug naar boven