Nieuwsbrief september - oktober 2015

In 2015 blaast Boerenbond 125 kaarsjes uit. Ontstaan vanuit het solidariteitsideaal onder het motto ‘Ieder voor allen, allen voor ieder’, bleef de basisgedachte sinds 1890 gelijk: het verdedigen van de belangen van de land- en tuinbouwers. De context waarin dit vandaag gebeurt, is echter fundamenteel anders: minder boeren produceren meer en gebruiken gps-gestuurde tractoren in plaats van paarden in een sterk verstedelijkt en multifunctioneel platteland. Door te groeien, evolueren, reageren, anticiperen en herstructureren probeerde Boerenbond zich daaraan voortdurend aan te passen. 'Op de bres voor boer en tuinder' brengt meer dan een eeuw landbouw- en organisatiegeschiedenis in vogelvlucht…

Dit themaverhaal werd geschreven door Chantal Bisschop (CAG).

Lees het hele verhaal op www.HetVirtueleLand.be.

Op 21 augustus stelden CAG en Inagro het project ‘WOI op ‘t erf’ voor in de boerderij-hoeveslagerij ’t Lindebos te Wijtschate. Tijdens dit project gingen 10 West-Vlaamse landbouwers onder begeleiding van CAG op onderzoek in archieven en bibliotheken, en ontdekten zo het WOI-verleden van hun hoeve. Via een kort interview vertelden deelnemers Lies Sampers (hoeve Torenhof, Vlamertinge) en Pol Lowagie (hoeve Het Warandehof, Gijverinkhove) meer over het gevolgde traject en de gevonden informatie.

Deze info vertellen ze nu met veel enthousiasme verder aan de bezoekers van hun landbouwbedrijf. Een gepersonaliseerd informatiepaneel biedt houvast om hun verhaal geografisch en in de tijd te situeren. Bart Naeyaert, gedeputeerde voor land- en tuinbouw van de provincie West-Vlaanderen, overhandigde deze panelen aan de deelnemende landbouwers. Nadien stond een bezoek aan de overgebleven WOI-relicten nabij de hoeve op de planning.

In het najaar verschijnt de handleiding ‘WOI op ’t erf. Hoe ga ik zelf aan de slag om mijn geschiedenis te reconstrueren?’. Meer informatie over het project is terug te vinden via www.boterbijdevisWO1.be.

Foto: Presentatie van de infopanelen WOI op 't Erf

Naar jaarlijkse traditie organiseren Boerenbond en Landelijke Gilden samen de ‘Dag van de Landbouw’. Die vindt plaats op zondag 20 september. Deze dag is de gelegenheid voor landbouwers uit alle sectoren om hun deuren open te zetten en de consument een blik achter de schermen te gunnen. 

Op deze dag ontdekt de bezoeker hoe landbouwers en tuinders dagelijks in de weer zijn om kwaliteitsvolle en gezonde producten voort te brengen. Landbouw is vandaag meer dan alleen het verbouwen van gewassen of kweken van dieren. Ook zorg dragen voor het landschap, het verwelkomen van recreanten of het bieden van zorg op maat maken deel uit van hun dagelijkse bedrijfsvoering. Met het thema ‘Het begint bij ons’ wordt de nadruk gelegd op de oorsprong van de producten die zij ons bieden.

Voor jonge generaties is het vaak een lange weg naar de oorsprong van hun voeding. Hoewel zij vertrouwd zijn met winkelkarretjes en portieverpakkingen, is het feit dat aardappelen onder de grond groeien of een melkkoe eerst moet kalven, voor hen een mysterie. Daarom biedt ‘Dag van de Landbouw’ ook heel wat activiteiten aan op maat van het jonge publiek. In elke provincie trakteert Plattelandsklassen  leerkrachten op één bedrijf op een gratis didactisch pakket. Stafmedewerker educatie van CAG, Femke Paulussen, heeft hiervoor een informatiestandje op het Koeweidehof, het melkveebedrijf van de familie Vanderstraeten, in Merchtem.

Meer informatie over de ‘Dag van de Landbouw’ en de deelnemende bedrijven vind je op www.dagvandelandbouw.be.

Waarom staan er kaarsjes op een verjaardagstaart? Sinds wanneer bestaat een bruidstaart uit verschillende lagen? Met welke taart kondig je een zwangerschap aan? En zaten er altijd al bonen in een driekoningentaart? Op al deze vragen vind je een antwoord in de expo ‘Taart!'. Je leert er ook over de definitie en betekenis van taart en over zoetigheid in andere culturen. En test hier meteen je taartenkennis in de taartquiz.

CAG en Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis ontwikkelden deze expo in samenwerking met het Bakkerijmuseum in Veurne. De reizende expo is het resultaat van het Europeana Food and Drink-project waarvan CAG partner is. Ze opent in Veurne op vrijdag 2 oktober 2015 en loopt tot eind november. Een uitnodiging volgt.

Foto: © Bakkerijmuseum  

Ons bord ligt vol verhalen die we moeten bewaren. Blader in je herinneringen en de etensgeur komt je tegemoet: het recept van bomma, verjaardagstradities, het jaarlijks kerstmenu… Zonde om de ingrediënten voor een smakelijk leven te vergeten. Op de Koffie verzamelt jouw culinair erfgoed.

Zin om ook jouw anekdotes te delen? Laat ons proeven van jouw eetherinneringen. Heb je een oud recept, menukaart, foto, kookboek, receptenschrift of keukengerei? Kom op de koffie! Tijdens de Week van de Smaak (12-22 november) doorkruisen we heel Vlaanderen en Brussel. Wij verwennen je met koffie en taart, noteren meteen je verhaal, fotograferen en scannen in. Je spulletjes keren zo veilig terug naar huis. Wie weet komt jouw recept in het ‘Niet Vergeten! Kookboek’, dat boegbeeld Louise De Brabandere samenstelt op basis van de verzamelde verhalen. Meer info? Surf naar www.weekvandesmaak.be/Op-de-koffie/.

Deze actie is een initiatief van Vol-au-vent en CAG in samenwerking met andere erfgoedorganisaties.

Op 30 oktober gaat de contact- en studiedag ‘Vissen in het Verleden’ door in Oostende. Het historisch aspect van, en de multidisciplinaire kijk op de geschiedenis van de Belgische visserij op zee en in het Schelde-estuarium vormen dé sleutelwoorden van deze studiedag.

Het programma omvat drie grote sessies met meerdere sprekers. De eerste sessie gaat dieper in op de visverwerking en visproductie aan land van vroeger tot nu. Hier komen bewaartechnieken, de visverwerkende industrie, de oesterkweek en handel aan bod. Tijdens de interactieve sessie ‘De Cierk’ word je in 10 korte voordrachten tal van wetenswaardigheden wijzer. De sprekers brengen aan de hand van voorwerpen, beelden of citaten, boeiende en in de vergetelheid geraakte verhalen uit de visserijgeschiedenis. De laatste sessie gaat over haring, paling en kabeljauw en wordt voorafgegaan door een korte introductie over de biologie, duurzaamheidsstatus en het actuele belang.

De uitnodiging, het programma en het inschrijvingsformulier vind je op www.vliz.be/zeevisserij/.

Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), het agentschap Onroerend Erfgoed (aOE), het Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke (NAVIGO) en CAG nodigen jou van harte uit op deze studiedag.

Foto: © VLIZ Collectie Daniel Moeyaert

Op zondag 13 september is het Open Monumentendag in heel Vlaanderen. Meer dan 500 monumenten zetten de deuren wagenwijd open waaronder heel wat agrarisch erfgoed. We lichten er drie uit:

- Herbestemming zuivelfabriek tot loft (Kasteelhoekstraat 5, Hollebeke): een rondgang in loft en tuin met presentatie van archiefbeelden. Aanwezigheid van architect Nicolas Blondeel die de verbouwingen leidde en historicus Philip Woets die de geschiedenis toelicht.

- Gerestaureerde Klepmolen draait op volle toeren (Bottelweg z/n, 9860 Balegem): drie molenaars wijden je graag in in de geheimen van het mulderschap.

- Authentiek bewaarde vierkantsboerderij (Honegemstraat 81, 9420 Erpe): bezoek de hoeve en de expo van het dagelijkse leven op de boerderij tijdens de Eerste Wereldoorlog. Brood, speculoos en andere lekkernijen worden gebakken in de oude bakoven. Een digitale voorstelling loopt over ambachtelijke ovenbouw en broodbakken.

Het hele programma vind je terug op de website van Open Monumentendag. 

Foto: Zuivelfabriek te Hollebeke, 1935 © collectie Jinette Leroy

Via het themaverhaal 'Op de bres voor boer en tuinder. 125 jaar Boerenbond' werd het al aangehaald: dit jaar mag Boerenbond een imposant jubileum vieren. Sinds de oprichting in 1890 werden al diverse feestmomenten gehouden.

Zo viert op 24 mei 1926 de organisatie zijn 35-jarig bestaan, en deed dat met groot vertoon, met onder meer een lange stoet door Leuven met leden van alle afdelingen. Foto's van deze gebeurtenis werden gebundeld in een boek: 'Ter herinnering aan het 35 jarig jubelfeest van den Belgischen Boerenbond'. De beelden zijn een mooie illustratie van hoe groot en trots de organisatie toentertijd al was. 

© KADOC KU Leuven.

© KADOC KU Leuven.

© KADOC KU Leuven.

© KADOC KU Leuven.