Van bijberoep tot specialisatie

Lange tijd zijn dieren slechts één aspect van het gemengde landbouwbedrijf. Na 1880 komen er stilaan specialisten zoals varkens- of kippenkwekers.

Uitgegeven door Jan Van Molle, 1908.  Académie Royale de Belgique, Belfius Bank Brussel.

Een gemengd bedrijf

Eeuwenlang is de boerderij een gemengd bedrijf dat zoveel mogelijk zelf wil voortbrengen. Het vee speelt hierbij vaak een meervoudige rol. De traditionele geiten- en schapenteelt maakt gaandeweg plaats voor varkens en runderen.

Dat betekent echter nog niet dat de negentiende eeuwse boer dagelijks kan genieten van een lekker stukje vlees, romige boter of enkele eieren in de pan. Deze gaan dikwijls naar de burgermarkt om een aanvullend inkomen in geld te verdienen, zodat de landbouwer zich zaken kan aanschaffen die hij zelf niet produceert.

Boerin met trekossen, 1930 - 1939, KADOC - KU Leuven.

Bevolkingsgroei

De lokale landbouw slaagt er wel in de sterk toenemende bevolking te voeden en dat is een huzarenstukje. Tussen het midden van de achttiende en het midden van de negentiende eeuw verdubbelt het inwoneraantal van een kleine 2 miljoen naar 4 miljoen.

Dan mag jan modaal genoeg te eten hebben, vlees is een grote luxe, voornamelijk voorbehouden voor de stedelijke bevolking. De gemiddelde Belg eet midden negentiende eeuw bijna 19 kilogram vlees, even veel als de Nederlander maar beduidend minder dan de Brit.

Foto van de zaak Slager en slachter C. Witdouck-Soenen in Kortrijk.  Voor de zaak staat de slager met hondenkar en slagersjongens. Collectie Broelmuseum.

Een specialiteit op zich

De landbouwcrisis rond 1880, als gevolg van de goedkope invoer van granen en andere voedingsproducten, dwingt de landbouw als geheel om resoluut andere wegen in te slaan. De veehouderij groeit nu stap voor stap uit tot een specialiteit op zich.

De enorme industriële versnelling zorgt daaropvolgend voor veralgemeende koopkracht. Nochtans moeten de lokale vleesproducenten opboksen tegen de buitenlandse concurrentie. Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland en Argentinië voorzien de markt van vee, vlees en vleesproducten.

Au sujet de Bovril. Etalon de race sur les ranchs de Bovril Ltd. en Argentine, 1901 - 1925, Collectie familie Theo Broers.

Opleidingsinitiatieven

De overheid heeft vooral oog voor de voedselbehoeften van de werkende bevolking en weinig oor naar landbouwersvragen om bescherming van de eigen veeteeltproductie. Dat betekent evenwel niet dat zij helemaal werkeloos toekijkt.

Voorzichtig wordt gewerkt aan opleidingsinitiatieven om bijvoorbeeld de zuivel te stimuleren en ook de pogingen in de richting van 'veeveredeling', en dus productieverhoging, kunnen op steun rekenen.

Steekkaart quotering rundvee, 1919 - 1945, Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG).

Terug naar boven