Op 23 maart 1971 kwamen boeren massaal op straat in Brussel om te betogen tegen de hervormingsplannen van Europees Landbouwcommissaris Sicco Mansholt. Het was een van de grootste betogingen van de 20ste eeuw in Brussel en wellicht de allergrootste boerenbetoging in het naoorlogse Europa. De manifestatie heeft een bijzondere plaats ingenomen in het collectieve geheugen van Belgische landbouwers.
De herinnering aan de betoging en het verhaal van het landbouwbeleid vandaag worden uitgediept in de tweedelige podcast gemaakt door Jan Holderbeke (VRT).
Demonstratie van boeren in Brussel tegen het landbouwbeleid van de EEG op 23 maart 1971. KADOC - KU Leuven, Fotocollectie Boerenbond.
De manifestatie heeft een bijzondere plaats ingenomen in het collectieve geheugen van Belgische landbouwers. Deze boeren en tuinders kwamen echter niet zomaar op straat. De landbouwsector bevond zich begin jaren 1970 op een belangrijk kruispunt. Het Mansholtplan wenste de sector voor te bereiden op nieuwe tijden. Welke weg moest worden ingeslagen om een duurzame toekomst te verzekeren, voor de sector en vooral ook voor het familiebedrijf? En op welke wijze kon Europa met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de gids zijn?
De aflevering ‘Boeren op de barricades’ vertelt het verhaal van de grote boerenbetoging, door de stem van getuigen en aangevuld met archieffragmenten.
Net zoals toen, bevindt de landbouwsector en bij uitbreiding de hele voedselketen zich vandaag volop in een transitieperiode. De samenleving verlangt nu van land- en tuinbouwers meer aandacht voor voedselkwaliteit, voor dierenwelzijn en wenst een bewustere omgang met natuur en milieu. Opnieuw wil het GLB de gids zijn, met het Farm to Fork plan, en bij uitbreiding met de Green Deal.
In ‘Wat eten we in 2030?’ wordt het verhaal opgehangen aan een interview met Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor de Green Deal, aangevuld met getuigenissen van landbouwers vandaag. Meer op de website van VRT NWS.
Europees landbouwcommissaris Sicco Mansholt wilde begin jaren 1970 de boerenstiel moderner en grootschaliger maken. Hij mikte daarbij onder andere op een halvering van het aantal landbouwers (van 10 naar 5 miljoen). Op 23 maart 1971 kwamen boeren daartegen massaal op straat in de hoofdstad.
Waar kwam de onrust en woede vandaan? Wie was Mansholt? Had Europa het (niet) goed voor met de landbouw(ers)? En misschien belangrijker nog, wat was de impact en de nalatenschap van de betoging? Kunnen we vandaag met een andere bril terugkijken naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid? Dat zijn de vragen die centraal stonden in het webinar dat CAG en ILVO organiseerden op 23 maart 2021.
Deze betoging heeft ondertussen een plaats gekregen in het collectieve geheugen, zeker bij oudere generaties landbouwers. CAG en het Instituut voor Landbouw- en Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) grepen deze 50ste verjaardag aan om de betekenis van de boerenbetoging voor het eerst diepgaand te onderzoeken.