De winkel om de hoek

Iedereen kent ze wel: de bakker, slager of kruidenier om de hoek. Of die voedingswinkels nieuw zijn of al generaties aanwezig, ze kleuren de buurt. Sinds de Tweede Wereldoorlog deden zich tal van maatschappelijke evoluties voor die een impact hadden op de voedselverkoop bij buurtwinkels. Zo groeide de afstand tussen gezinsleven en werk.

Hassan El Bessraoui in zijn vroegere viswinkel Euro Fisch. Foto ©Sanne De Wilde, 2015. Collectie Museum Aan de Stroom (MAS).

Ook de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding had een invloed op de aankooppatronen. De verhoogde mobiliteit had een impact op het assortiment voedingswaren, alsook op de bereikbaarheid van winkels. En de toenemende reglementering zorgde voor een andere houding tegenover personeel, voedselveiligheid en kwaliteit.

Dit themaverhaal verkent die 65 jaar (Antwerpse) winkelgeschiedenis vanuit het perspectief van de lokale winkelier. Het is gebaseerd op het gelijknamige project van het MAS, waarbij men samen met vrijwilligers (‘Winkelverkenners’) in totaal 57 Antwerpse winkeliers interviewden over vroeger en nu.

Door Sofie De Ruysser, 2017

Familie

Omdat het houden van een winkel erg arbeidsintensief was, oefende het winkeliersschap een grote invloed uit op het familieleven. In het midden van de twintigste eeuw liepen privéleven en werk in grote mate door elkaar.

Ligging

De locatie van een winkel is niet willekeurig. Winkelier en aanbod staan immers in relatie tot het klantenbestand. Dat bestaat idealiter uit buurtbewoners en passanten, vaste en occasionele kopers.

Mobiliteit

De mobiliteit van personen en goederen nam tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw enorm toe. De auto nam een steeds prominentere plaats in, bijvoorbeeld voor de aan huis levering van voedingswaren. De rol en betekenis van de buurtwinkel verschoof daardoor.

Vakkennis

Sinds de jaren 1950 onderging de vakkennis van winkeliers enkele metamorfosen. Aanvankelijk was vooral een goede neus voor zaken nodig, alsook de kans om productkennis op te doen. Bij bakkers en beenhouwers was er sprake van een praktische leerperiode.

Van ingrediënt tot voorbereide maaltijd

Over een periode van 65 jaar is het assortiment van producten enorm uitgebreid. Onder meer de introductie van zelfbediening, nieuwe verpakkingswijzen en de globalisering spelen daarbij een rol. 

Terug naar boven