De diepvriesgroente-industrie is een jonge bedrijfstak die in België vanaf de jaren 1970 een spectaculaire ontwikkeling kende. De sector is bijna volledig in handen van enkele families uit de plattelandsregio rond Roeselare.
Een nauwe wisselwerking tussen landbouw, groothandel in groenten en industrie is het concept voor een ongeziene economische dominantie. Meer dan 90 procent van de Belgische diepvriesgroenten wordt geëxporteerd.
Door Brecht Demasure, 2012
De diepvriestechnologie werd in de jaren 1930 op punt gesteld door Amerikaanse ingenieurs. België nam een aarzelende start na de Tweede Wereldoorlog. Na een gestage groei in de jaren 1960, volgde de definitieve doorbraak in de twee volgende decennia. De consument verlangde duidelijk naar tijd- en werkbesparende producten zonder te willen inboeten aan smaak of kwaliteit.
Midden-West-Vlaanderen stond in de negentiende eeuw bekend voor de teelt van nijverheidsgewassen. Toen de vlasnijverheid vanaf 1955 in een structurele crisis verzeilde, sprongen vele boeren op de kar van intensieve groenteteelt en champignonkweek. Al snel volgden enkele familiebedrijfjes die deze producten wilden invriezen, waaronder voormalige groothandelaars en conservenfabrikanten. Die trend werd door de overheid ondersteund.
De diepvriesgroente-industrie bestaat uit onafhankelijke familiebedrijven en draait grotendeels op privékapitaal. Ze hebben een vlakke organisatiestructuur, maar integreren alle stappen van het productieproces onder één dak. Door middel van contractteelt wordt de aanvoer verzekerd. Kwaliteit wordt hoog in het vaandel gedragen. Het productgamma wordt jaar na jaar uitgebreid.
Omdat de binnenlandse markt voor diepvriesgroenten heel bescheiden is, moet de Belgische diepvriesindustrie haar producten in het buitenland slijten. Om competitief te blijven was er vanaf het midden van de jaren 1980 een tendens om binnenlandse en buitenlandse diepvriesbedrijven over te kopen of zelf op te richten, tot in China toe! De West-Vlaamse diepvriesbedrijven monopoliseren nu hun marktsegment.