In het traject 'Craftbrewing, met een grote C' duiken meester Stefaan Huybrechts en leerling Maarten Houbregs samen de wereld van het historisch bierbrouwen in. Ze gaan aan de slag met houten kuipen, een houtgestookte kookketel, een koelschip, roervorken, manden, goten, enz.
De seizoenen, de weersomstandigheden en de mogelijkheden van de brouwinstallatie bepalen welke bieren ze brouwen. Je kan hun traject hier volgen, op hun blog www.brouwkunst.be en op Instagram.
Meester Stefaan Huybrechts en leerling Maarten Houbregs aan het werk, 2018.
In 2016 werd de Belgische biercultuur door UNESCO opgenomen op de representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid. De rijke biercultuur komt voort uit een bier- en brouwtraditie die honderden jaren oud is. Slechts weinig brouwers hebben vandaag nog kennis van historische brouwtechnieken. Een van hen is Stefaan Huybrechts. In een traject van twee jaar dat loopt van januari 2019 tot december 2020 en gesteund wordt door de Vlaamse overheid zal Stefaan als brouwmeester het ambacht van het historisch brouwen overdragen aan Maarten Houbregs als brouwgezel.
Het slot van het leertraject was de eindproef. Deze ging door op 20 februari 2021 bij Brauw, een jonge brouwerij in het centrum van Genk. Opzet van de eindproef was niet louter het zelfstandig brouwen van een bier met oude technieken, maar een duidelijk doel binnen deze eindproef was dat de toepassing ervan ook vandaag relevant moest zijn. Dus niet een techniek toepassen om ze toe te passen, maar wel om een resultaat te bereiken dat anders is dan wanneer moderne technieken gebruikt zouden zijn.
Lees de hele blog op www.brouwkunst.be/post/tot-slot-groot-bier-klein-bier
Hop... zoals nu
In een vorige blogpost lees je hoe ervaring wordt opgedaan met het werken met wilde hop. De moderne hopteelt mocht uiteraard ook niet ontbreken in het programma. Hiervoor werd tijdens een van onze buitenlandse trips de biohopboer Friedrich bezocht in het Duitse Grafenberg.
Hop... zoals toen
Hop is een onmisbaar ingrediënt. Het zorgt voor bitterheid en beschermt het bier tegen infecties. Een groot voordeel is dat met hop aroma's kunnen worden toegevoegd aan het bier. Tegenwoordig is hop in de meest uiteenlopende variëteiten te koop, in pelletvorm of als hopbloemen of -bellen. Naast de klassieke hopsoorten
Leve(nd) hout
Een historisch brouwer werkt veel met hout. Houten kuipen om het bier in te brouwen, een houten filterplaat en roervorken, hout voor het vuur om het water en wort te verwarmen, houten tonnen om het bier in te vergisten en bewaren, ... Tegenwoordig is de lagering op hout weer aan een opmars bezig en niet ten onrechte.
Behalve het uitwisselen van praktijkkennis, doen Stefaan en Maarten ook nieuwe kennis op over historisch brouwen. En waar kan je die informatie beter vinden dan in de originele bronnen?
Zie ook www.brouwkunst.be/post/leesvoer
Leesvoer
Naast het overdragen van praktische kennis komt ook de theoretische kennis aan bod. Om goed te kunnen begrijpen wat je doet en vooral ook waarom je het doet is het belangrijk om de achtergrond van een bepaald gebruik of techniek te kennen. Het aankopen van historische werken met relevante inhoud is duur.
Water en vuur
Bij brouwen speelt temperatuur een zeer belangrijke rol. Doorheen het brouwproces worden verschillende temperatuurstappen aangehouden. De temperatuur wordt bij iedere stap omhoog gebracht. Bij moderne brouwerijen gebeurt dit volledig automatisch. Zelfs voor hobbybrouwers zijn er heel wat geautomatiseerde brouwtoestellen te krijgen.
Brouwen in Schweickershausen
Om het ambacht van het historisch brouwen te kunnen aanleren op een volwaardige authentieke brouwinstallatie zijn de mogelijkheden in ons land helaas beperkt.
Kommunbrauen
In de tijd dat zelf je voedsel en dranken produceren nog heel gewoon was, brouwden dorpelingen vaak samen met buren, vrienden of familie hun eigen bieren in een paanhuis of brouwerij van de gemeente. Bier brouwen voor eigen consumptie was iets heel gewoons. Bij ons is dit gebruik reeds lang verloren gegaan.
Kaf, meer dan afval
Een van de stappen van het brouwproces is het filteren. Bij het filteren wordt de vloeistof die later het bier zal worden (het wort) gescheiden van de moutresten (de draf). Doorgaans gebeurt dat met een filterplaat, maar vroeger gebruikte men hiervoor ook andere, heel efficiënte technieken.
Stefaan en Maarten zijn als historische bierbrouwers ook betrokken in het project BKRK-bier van het openluchtmuseum Bokrijk. Je kan hen deze zomer nog enkele keren aan het werk zien.
Meer op www.brouwkunst.be/blog/bkrk-bier.
BKRK-bier
Een belangrijk deel van het leerproces speelt zich af in de historische brouwerij van het openluchtmuseum van Bokrijk. Hier krijgen we de unieke kans om binnen het project BKRK-bier op een volwaardige historische installaties met oude brouwtechnieken bieren te maken en dit voor een live publiek.
Brouwers Stefaan en Maarten maken voor hun meester-leerling-traject zelf een brouwinstallatie.
Meer op www.brouwkunst.be/blog/in-het-klein
In het klein
Iets leren kan je niet zonder veel te oefenen, uitproberen, experimenteren. Natuurlijk kan dit niet altijd op een full-size brouwinstallatie gebeuren. Daarom wordt er zelf een brouwinstallatie met een capaciteit van 100 liter in mekaar gestoken, waarmee we aan de slag kunnen.
Omdat Stefaan en Maarten op historische wijze bierbrouwen, kon een bezoek aan het Brouwerijmuseum in Bocholt niet ontbreken.
Meer op www.brouwkunst.be/blog/wat-een-verzameling.
Wat een verzameling
In het brouwerijmuseum van Bocholt van de brouwersfamilie Martens kan je de geschiedenis van brouwen vanaf het midden van de 18de eeuw bewonderen. Het museum is 4.000 m² groot en herbergt een enorme collectie aan brouwapparatuur, gereedschappen, werktuigen, ... . Geen enkel onderdeel van het brouwen, van het mouten van
In hun traject houden brouwers Maarten en Stefaan het niet enkel bij brouwen alleen. Ze gingen op bezoek bij het Jenevermuseum in Hasselt, waar ook een meester en leerling aan de slag zijn. Interessant om de gelijkenissen en de verschillen te zien tussen hun trajecten!
Lees meer op www.brouwkunst.be/blog/borgen-van-immaterieel-cultureel-erfgoed-en-op-bezoek-bij-onze-hasseltse-beurscollega-s
Borgen van immaterieel cultureel erfgoed en op bezoek bij onze Hasseltse beurscollega's
Borgen van immaterieel cultureel erfgoed, hoe begin je eraan? Een vraag waar wij zo meteen het antwoord niet op wisten. Gelukkig kregen we heel wat tips van het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) waarmee we aan de slag kunnen.
De kop is er af
Stefaan Huybrechts en Maarten Houbregs zijn gestart met hun traject. In 2019 en 2020 zal Stefaan Maarten alle finesses van het historisch brouwen bijbrengen. Starten doe je natuurlijk bij het begin van het brouwproces, het schroten van het mout. In de historische dorpsmolen van Stevoort, die volledige gerestaureerd en
Ben je nieuwsgierig naar de meester-leerling trajecten, maar vind je niet meteen de info die je zoekt? Neem dan contact op met Laura Danckaert.