De warme bakker om de hoek, de buren die hun brood thuis bakken, leerlingen in bakkerijscholen en natuurlijk de consumenten. Allemaal zijn ze van dichtbij of verder af betrokken bij de broodcultuur in België.
Reclame voor Luxusbrood van de socialistische coöperatieve in Brussel, 1887 -1925. Collectie AMSAB - Instituut voor Sociale Geschiedenis.
Broodcultuur kan heel breed gedefinieerd worden: het gaat om het ambacht zowel professioneel als thuis. Dit ambacht is nog steeds levend en wordt nog altijd in stand gehouden en zelfs herontdekt. Denk maar aan de massale bakwoede tijdens de lockdown in de lente van 2020. Broodcultuur omvat ook de vele variëteiten aan brood die we kennen in Vlaanderen, nieuwe broden worden nog steeds ontwikkeld.
Daarnaast is broodcultuur ook de culturele en maatschappelijke relevantie van brood: brood komt zowel dagdagelijks als op belangrijke sleutelmomenten van het leven en het jaar op tafel. Denk maar aan pistolets op zondag, belegde broodjes op rouwmaaltijden, Sinterklaaskoeken, Matse bij het Joods Paasfeest...
Een bakvorm voor Klaaskoeken: een specialiteit in de streek rond Kortrijk, Henegouwen en Frans-Vlaanderen. Collectie Bakkerijmuseum.
Het Bakkerijmuseum is hét kenniscentrum van het bakkersfgoed. Naast hun grote museale collectie die het verhaal van het bakkersberoep vertelt, zetten ze nu met steun van CAG in op een erfgoedzorgtraject rond de broodcultuur in Vlaanderen.
Samen met een werkgroep brengen we de broodcultuur verder in kaart, stellen we een erfgoedzorgplan met borgingsacties op, om daarna al deze info te bundelen in een aanvraagdossier voor de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed.
"Brood komt zowel dagdagelijks als op belangrijke sleutelmomenten van het leven en het jaar op tafel."
Moeder en dochter kneden deeg en poseren voor de kalender van de Belgische Boerenbond, 1984. Fotocollectie Boerenbond, KADOC KU Leuven.
Wil je ook een steentje bijdragen in dit traject? Vul dan deze petitie in en zorg er mee voor dat de broodcultuur erkend wordt als immaterieel cultureel erfgoed.
Er bestaan talrijke mythen en gebruiken rond de winterfeesten en het gebak dat daaraan is verbonden. Regionaal kunnen die erg verschillen. Erfgoedinzicht.be ging op zoek naar sporen van de winterse baktradities in de West-Vlaamse musea.
Chantal Bisschop volgt voor CAG het erfgoedzorgtraject broodcultuur op.
